Chính phủ Ukraine đã nhất trí một thỏa thuận "tái thiết" với Mỹ, theo đó sẽ thành lập một quỹ được rót vốn từ tiền thu được từ các giấy phép khai thác khoáng sản mới.
Có rất ít chi tiết cụ thể về số tiền liên quan hoặc cách thức các hợp đồng khai thác trong tương lai sẽ được cấu trúc. Dường như đây là cùng một thỏa thuận mà hai nước đã gần đạt được vào tháng 2, nhưng đã đổ vỡ sau một cuộc gặp gượng gạo tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và người đồng cấp Mỹ Donald Trump.
Washington trước đó đã quảng bá thỏa thuận này như là việc cung cấp cổ phần trong quyền khai thác khoáng sản của Ukraine, như một hình thức trả nợ cho sự hỗ trợ trước đây của Mỹ và một biện pháp răn đe chống lại các cuộc xâm lược quân sự trong tương lai của Nga.
Tuy nhiên, một bản tóm tắt thông tin do Nhà Trắng công bố đã trình bày thỏa thuận này tập trung vào "công cuộc tái thiết và hiện đại hóa lâu dài của Ukraine, để đáp ứng những thiệt hại quy mô lớn do cuộc xâm lược toàn diện của Nga gây ra". Sự nhấn mạnh mới này là một sự nhượng bộ đối với những lo ngại của Kyiv. Chính quyền Trump thường tránh sử dụng các từ như "xâm lược" hoặc "xâm chiếm" để mô tả các hành động của Nga ở Ukraine kể từ năm 2022.
Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko cho biết 50% doanh thu ngân sách nhà nước từ các giấy phép mới sẽ chảy vào quỹ, và quỹ này sau đó sẽ đầu tư vào các dự án ở chính Ukraine.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết thỏa thuận này "cho phép Mỹ đầu tư cùng với Ukraine, để khai thác các tài sản tăng trưởng của Ukraine, huy động tài năng, vốn và các tiêu chuẩn quản trị của Mỹ". Ông cho biết quỹ sẽ được thành lập với sự hỗ trợ của Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế Mỹ.
Theo Nhà Trắng, công ty kiểm soát quỹ mới thành lập sẽ có ba người Mỹ và ba người Ukraine ngồi trong hội đồng quản trị, với quyền biểu quyết ngang nhau về các dự án được tài trợ.
Trong một sự nhượng bộ khác cho Ukraine, Nhà Trắng cho biết không cá nhân hoặc công ty nào bị coi là đã hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga sẽ được hưởng lợi từ quỹ.
Nhà Trắng tuyên bố: "Quan hệ đối tác này gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Nga - Mỹ có lợi ích trong cuộc chơi này và cam kết cho sự thành công lâu dài của Ukraine."
Ukraine rất muốn thể hiện thỏa thuận này như một thành công. Bà Svyrydenko cho biết Kyiv sẽ giữ quyền sở hữu tất cả các nguồn tài nguyên và "sẽ quyết định nơi nào và khai thác cái gì." Bà cũng nói rằng thỏa thuận này không cho phép tư nhân hóa công ty dầu khí nhà nước Ukrnafta hoặc công ty điện lực Energoatom, và cũng không đề cập đến bất kỳ nghĩa vụ nợ nào đối với Mỹ.
Nhà Trắng đưa ra một cách giải thích hơi khác. "Nếu Mỹ quyết định mua [các giấy phép mới cho tài nguyên thiên nhiên của Ukraine] cho chính mình, chúng tôi sẽ được ưu tiên lựa chọn mua chúng hoặc chỉ định người mua theo lựa chọn của chúng tôi," họ nói.
Mức độ trữ lượng tài nguyên của Ukraine không rõ ràng. Khảo sát địa chất của nước này cho thấy các mỏ của 24 loại khoáng sản quan trọng trong danh sách của EU, bao gồm titan, zirconium, graphite và mangan, cùng với trữ lượng đã được chứng minh của các kim loại như lithium, beryllium, các nguyên tố đất hiếm và niken.
IEA ước tính trữ lượng dầu của Ukraine là hơn 6,2 tỷ thùng và trữ lượng khí đốt là 5,4 nghìn tỷ mét khối, mặc dù họ cho biết việc Nga sáp nhập Crimea đồng nghĩa với việc Kyiv không còn quyền tiếp cận "các nguồn khí đốt ngoài khơi đáng kể".
