Tín dụng USD tăng cao và chưa thấy dấu hiệu giảm, có thể là chiếc phao cứu sinh tạm thời cho các DN thiếu vốn ở thời điểm này. Tuy nhiên, về lâu dài, vấn đề này nảy sinh nhiều hệ lụy không chỉ với các DN vay vốn USD mà với cả tỷ giá và nền kinh tế.
Thông tin từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, từ đầu năm đến nay, tăng trưởng tín dụng ngoại tệ luôn ở mức cao gấp nhiều lần so với nguồn vốn cho vay bằng VNĐ. Sáu tháng đầu năm 2011, tín dụng ngoại tệ tăng 22,21%, cao gấp 8,16 lần tín dụng VNĐ khi chỉ tăng có 2,72%.
Cũng theo NHNN, lãi suất huy động USD bình quân khoảng 1,96%/năm, lãi suất cho vay USD bình quân khoảng 6,1%/năm. Tuy nhiên, thực tế thì lãi suất cho vay cả ngoại tệ và VNĐ trên thị trường cao hơn mức công bố của NHNN từ 0,5-1,5%. Có ngân hàng cho vay ngoại tệ lên tới 8%/năm.
Tỷ giá USD ổn định, lãi suất cho vay thấp hơn rất nhiều so với vay vốn bằng VNĐ đã khiến các DN đổ xô đi vay ngoại tệ. Giám đốc một DN kinh doanh hàng tiêu dùng bày tỏ: “Với nhiều đơn hàng cần nguồn tiền ngay để thanh toán chúng tôi thường lựa chọn vay USD vì dễ giải ngân và lãi suất thấp”. Việc các DN chuộng vốn USD hơn VNĐ đã khiến nguồn cung ngoại tệ ở các ngân hàng thương mại có phần hạn chế hơn so với những tháng đầu năm.
Điều này thể hiện ở con số huy động vốn ngoại tệ của tháng 7 so với tháng 6 đã giảm 3,29% và lãi suất huy động USD thay vì ở mức trên dưới 2% của những tháng trước đây đã lên tới 4-5% ở thời điểm hiện nay. Thanh khoản ngoại tệ của các ngân hàng cũng bắt đầu khó khăn hơn do người dân không gửi ngoại tệ, còn DN lại muốn vay USD thay vì VNĐ. Lãnh đạo Ngân hàng Á Châu - ACB cho biết, lượng USD trong ngân hàng đã sụt khoảng 10-15%. Các ngân hàng đang đối mặt tình trạng thiếu hụt thanh khoản USD nên lãi suất cho vay USD tăng rất nhanh.
Chính sách quản lý thị trường ngoại hối của NHNN đã có tác dụng tích cực ở những tháng đầu năm khi siết lại được trật tự của ngoại tệ: tỷ giá luôn “neo” ở mức ổn định, thị trường USD chợ đen gần như “tê liệt”. Tuy nhiên, đánh giá của một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính cho rằng, việc quản lý tốt tỷ giá nhưng lại “mở” với tín dụng ngoại tệ của NHNN đã khiến thị trường đang rơi vào trạng thái mất cân bằng.
Điều này không chỉ thể hiện ở số dư cho vay ngoại tệ tăng, tiền gửi ngoại tệ giảm mà còn gây hệ lụy trong những tháng tới khi đến hạn phải trả nợ của các DN. Phó Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại quốc doanh chia sẻ: Về lâu dài, tín dụng ngoại tệ tăng trưởng cao là không tốt và sẽ gây sức ép lên tỷ giá. Đây thường là những khoản vay ngắn hạn nên những tháng cuối năm các DN sẽ đổ xô đi mua USD để trả nợ ngân hàng, dễ đẩy tỷ giá lên cao.
Khi tốc độ huy động vốn ngoại tệ không tăng cùng với tốc độ tăng trưởng tín dụng ngoại tệ thì sẽ gây thiếu thanh khoản. Chính bởi vậy, nhiều ngân hàng đã bắt đầu hạn chế vay ngoại tệ để tránh ảnh hưởng tới kết quả hoạt động cũng như các chỉ tiêu tăng trưởng của cả năm.
Trả lời phỏng vấn báo điện tử VNExpress, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, ông Vũ Viết Ngoạn cũng cho rằng: Hiện tượng tín dụng ngoại tệ tăng trưởng cao thời gian qua cũng cần xem xét nghiêm túc, từ đó dự báo cân đối ngoại tệ trong thời gian tới để có chính sách thích hợp.
Nguôn tin: Baocongthuong
