Ngày 13/12, người dân Hàn Quốc bàng hoàng trước tin ông Park Tae-joon, sáng lập viên Tập đoàn sản xuất thép POSCO đã qua đời trong bệnh viện, thọ 84 tuổi. Cựu sĩ quan quân đội chuyển nghề thành giám đốc công ty thép này đã trở thành một trong những nhân vật được kính trọng nhất, đại diện cho một thế hệ người Hàn Quốc từng lao động cật lực, hăng say, để đưa đất nước ra khỏi cảnh nghèo khó thời hậu chiến và trở thành quốc gia hùng mạnh như ngày nay.
Theo báo chí Hàn Quốc, ông Park Tae-joon qua đời tại một bệnh viện ở Seoul vì biến chứng sau ca phẫu thuật liên quan tới phần phổi hồi tháng trước. Cái chết của ông khiến Tổng thống Lee Myung-bak cũng phải bày tỏ lòng tiếc thương: "Ông đã đóng vai trò khổng lồ trong tiến trình công nghiệp hóa của Hàn Quốc. Tôi vô cùng thương tiếc trước sự ra đi của ông"
Từ quân nhân thành "vua thép"
Park Tae-joon sinh tại một thị trấn nông thôn ở tỉnh Nam Gyeongsang vào năm 1927. Năm lên 6 tuổi, ông cùng mẹ đẻ vượt biển sang tìm cha ở Nhật Bản. Lớn lên, ông theo học ở Đại học Waseda với chuyên ngành kỹ sư chế tạo máy, song chưa kịp tốt nghiệp thì đã trở lại quê hương, khi Hàn Quốc giành được độc lập từ Nhật Bản vào năm 1945.
Cuộc đời Park bắt đầu thay đổi chóng mặt khi ông gia nhập Đội cảnh vệ quốc phòng, trở thành quân nhân và quen biết với Park Chung-hee, người sau này là Tổng thống Hàn Quốc và khi ấy mới chỉ là một anh đại úy. Ông tham gia cuộc chiến Triều Tiên đẫm máu, kéo dài từ năm 1950 - 1953 và sống sót.
Kết thúc chiến tranh, Park tới Mỹ học tập hồi năm 1963, trước khi trở lại quê hương theo một mệnh lệnh đặc biệt của Park Chung-hee, người đã đảo chính giành quyền lực vào năm 1961. Ông được giao nhiệm vụ khởi động POSCO, một dự án được xem là có thể đóng góp lớn cho nỗ lực phát triển kinh tế của đất nước.
Năm 1968, Park Tae-joon thành lập Công ty cổ phần chế tạo thép liên hợp Pohang (POSCO). Trong 2 năm trời, Park đã đi vay vốn kinh doanh từ các ngân hàng, chính phủ nước ngoài. Nhưng Ngân hàng Thế giới và các nhà cho vay quốc tế khác đã từ chối ông. Park bèn thực hiện một động tác mang tính phiêu lưu là thuyết phục các quan chức Nhật Bản "bồi thường" số tiền khoảng 500 triệu USD cho Hàn Quốc vì những tổn thất mà Nhật gây ra trong thời xâm chiếm. Với sự hiểu biết văn hóa Nhật, cũng như tài thuyết phục, ông đã thành công.
Ông Park Tae-joon (trái) trong một cuộc tiếp xúc gần đây với công nhân POSCO
Năm 1970, giai đoạn đầu của việc xây dựng nhà máy POSCO đã diễn ra. Dự án, vốn chỉ nhận được những phản ứng đầy nghi ngờ của các chuyên gia trong nước và ngoài Hàn Quốc, đã hoàn thành trước thời hạn vào năm 1973. Điều này có được nhờ công lao vô cùng lớn của Park, người đã làm việc không biết mệt, thường xuyên ngủ lại công trường để động viên công nhân đẩy nhanh tiến độ. Kinh ngạc hơn, dưới tài quản lý của Park, chỉ trong 6 tháng hoạt động, nhà máy đã lập tức sinh lợi.
Thành tích ban đầu đã đủ để tạo động lực giúp Park tiếp tục đẩy mạnh giai đoạn 2 và giai đoạn 3 của việc xây dựng các nhà máy luyện thép. POSCO liên tục mở rộng cho tới tận những năm 1980, tạo nền tảng vô cùng vững chắc để nó cất cánh trên trường quốc tế. Vai trò lãnh đạo POSCO suốt 25 năm trời của Park, kéo dài cho tới tận năm 1992, được đánh giá đã có những tác dụng tiên phong, mở đường, giúp đưa Hàn Quốc trở thành một trong những nước sản xuất thép số một thế giới.
Có một câu chuyện như sau đã cho thấy năng lực của Park được đánh giá rất cao. Theo đó, hồi năm 1978, lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã yêu cầu tập đoàn thép Nippon Steel Corp của Nhật Bản xây dựng cho nước ông một nhà máy luyện thép giống hệt POSCO. Chủ tịch Nippon Steel khi đó, ông Yosihiro Inayama đã trả lời lại rằng: "Nhà máy này xây ra sẽ chẳng có ích lợi gì cho Trung Quốc, trừ khi các ông có người quản lý giỏi như Park Tae-joon để điều hành nó".
Gian nan con đường chính trị
Nhưng dù rất thành công trong kinh doanh, Park lại gặp lận đận khi chuyển qua làm chính trị. Ông bắt đầu bước chân vào thế giới của các chính khách hồi đầu những năm 1980, trong vai trò nghị sĩ Quốc hội và sau đó nhanh chóng leo lên nấc thang quyền lực. Trong sự nghiệp chính trị, ông có 4 lần được bầu vào Quốc hội Hàn Quốc và nắm nhiều vị trí trọng trách.
Năm 1990, Park tiến tới vị trí trung tâm của chính trường, khi được bầu làm lãnh đạo Đảng Dân chủ Công lý (DJP) nắm quyền. Vài ngày sau khi ông nhậm chức, đảng này đã hợp nhất với hai đảng nhỏ hơn để tạo thành Đảng Dân chủ Tự do (DLP). Tuy nhiên, trong thời gian hoạt động trong DLP, Park đã có mối quan hệ không tốt đẹp với chính trị gia Kim Young-sam, người vốn thuộc phe đối lập nhưng đã trở thành lãnh đạo DLP sau cuộc sát nhập.
Căng thẳng hình thành từ việc Park muốn Kim triển khai một hệ thống nội các mới, ở đó Thủ tướng được giao quyền xử lý các vấn đề đối nội, nhưng Kim đã bác bỏ ý tưởng này. Những mâu thuẫn đã khiến Park phải rời DLP trước cuộc bầu cử Tổng thống hồi năm 1992, với chiến thắng về sau đã rơi vào tay Kim. Khi Kim Young-sam nhậm chức Tổng thống vào năm 1993, Park lập tức bị tước danh hiệu chủ tịch danh dự của POSCO, đồng thời bị buộc tội nhận hối lộ.
Park đã bay tới Nhật và sống cảnh ở ẩn trong vòng 4 năm. Ông chỉ trở lại Hàn Quốc vào năm 1997 với việc giành một ghế nghị sĩ ở Pohang. Tiếp đó, Park được bầu làm Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do Thống nhất (ULD), thành lập cùng với các lãnh đạo phe đối lập là Kim Dae-jung và Kim Jong-pil hồi năm 1997. Khi Kim Dae-jung đắc cử Tổng thống và nhậm chức vào năm 1998, Park đã được chỉ định làm Thủ tướng. Nhưng mới chỉ cầm quyền được 4 tháng, ông đã phải từ chức vì vướng vào một bê bối bất động sản. Về cuối đời, Park đã được khôi phục vị trí chủ tịch danh dự POSCO hồi năm 2002.
Trong vòng một thập kỷ qua, Park đã lập một quỹ thiện nguyện và điều hành nó từ một văn phòng nhỏ nằm ở Seoul. Những lần tiếp xúc ít ỏi với báo giới, ông cho các phóng viên biết rằng mình vẫn luôn sống theo một khẩu hiệu đơn giản: "Tôi cống hiến cuộc đời ngắn ngủi của mình cho sự trường tồn của tổ quốc".
Nguồn tin:TT&VH
