Chính quyền bang Nam Úc (SA) sẽ chuyển quyền kiểm soát cảng sắt và thép Whyalla khỏi tập đoàn thép GFG Alliance của Anh, điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc bán nhà máy thép Whyalla liên quan.
Chính quyền bang SA tìm cách giảm rủi ro hoạt động đối với nhà máy thép Whyalla bằng cách loại bỏ quyền kiểm soát của GFG đối với cảng Whyalla – vốn là huyết mạch cho việc nhập khẩu than luyện cốc và xuất khẩu quặng sắt liên quan đến nhà máy thép Whyalla. Việc loại bỏ quyền kiểm soát cảng của GFG giờ đây sẽ giúp các nhà mua tiềm năng có thể mua nhà máy thép Whyalla mà không cần phải mua luôn cảng Whyalla.
Các nhà sản xuất của bang SA xuất khẩu quặng sắt qua cảng Whyalla, và nhà máy thép Whyalla phụ thuộc vào cảng này để nhập khẩu than luyện cốc. Nhà máy thép Whyalla đã nhập khẩu 133.026 tấn than qua cảng này vào năm 2024, theo dữ liệu từ công ty phân tích thương mại Kpler. Các nhà sản xuất của bang SA cũng đã xuất khẩu khoảng 8,2 triệu tấn quặng sắt từ cảng Whyalla trong năm qua.
GFG đã vận hành nhà máy thép Whyalla thông qua công ty con OneSteel cho đến tháng 2, khi chính quyền bang SA buộc công ty con này phải bước vào tình trạng quản lý, với quản trị viên phá sản người Úc KordaMetha là người điều hành. Cảng Whyalla thuộc sở hữu của OneSteel, nhưng được cho một công ty con khác của GFG là Whyalla Ports thuê lại.
Thủ hiến bang SA Peter Malinauskas nói với quốc hội bang SA vào ngày 13 tháng 5 rằng chính phủ Lao động chiếm đa số của bang SA sẽ đưa ra luật để vô hiệu hóa thỏa thuận cho thuê giữa OneSteel và Whyalla Ports. Ông nói thêm rằng chính phủ cũng sẽ vô hiệu hóa các khoản nợ bên ngoài và lợi ích sở hữu trong cơ sở hạ tầng cảng. Thủ hiến cho biết OneSteel yêu cầu sự đồng ý của chính quyền bang SA để cho thuê cảng và tạo ra lợi ích bên ngoài trong cơ sở hạ tầng cảng, nhưng chưa bao giờ nhận được sự đồng ý đó.
Tuy nhiên, một người phát ngôn của GFG Alliance nói vào ngày 15 tháng 5 rằng chính quyền bang SA đã biết về hợp đồng cho thuê và quyền sở hữu tài sản trị giá 200 triệu USD của Whyalla Ports trong nhiều năm mà không hề đưa ra bất kỳ phản đối nào.
KordaMetha đã tìm kiếm quyền kiểm soát cảng Whyalla kể từ tháng 4 thông qua một vụ kiện. Nhưng GFG và công ty dịch vụ khai thác mỏ của Úc NRW Holdings, đơn vị nắm giữ lợi ích nợ trong cơ sở hạ tầng của cảng, đang phản đối nỗ lực của KordaMentha. Tòa án Liên bang Úc dự kiến sẽ xét xử tranh chấp này vào ngày 2 tháng 6.
KordaMentha đang nỗ lực cải thiện nhà máy thép Whyalla thông qua các thay đổi hoạt động và đầu tư vốn đáng kể. Nhà sản xuất Úc BlueScope Steel đang hỗ trợ KordaMentha và đã bày tỏ ý định có thể mua nhà máy thép này trong một thông báo vào tháng 3 năm 2025.
