Mặc dù nền kinh tế Việt Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh suy giảm kinh tế chung trên thế giới, nhưng kinh tế Việt Nam từ đầu năm đến nay vẫn giữ được mức tăng trưởng dương và có những dấu hiệu chuyển biến tích cực.

Những điểm sáng

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy: Tốc độ tăng trưởng GDP trong quý II/2009 của cả nước đạt 4,5%, GDP trong 6 tháng đầu năm có thể đạt 3,9%. Con số này mặc dù thấp hơn khá nhiều so với mức tăng trưởng 6,5% của cùng kỳ năm 2008, nhưng đã tăng đáng kể so với mức 3,1% của quý I/2009. Trong tháng 6, giá trị sản xuất công nghiệpđạt 58,4 nghìn tỷ đồng, tăng 8,2% so với cùng kì năm 2008 (đây là tháng thứ 5 liên tục lĩnh vực này tăng trưởng). Tính chung 6 tháng đầu năm, giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 324,2 nghìn tỷ đồng, tăng 4,8% so với cùng kỳ năm trước. Theo đánh giá của Bộ Công thương: Mặc dù tốc độ tăng trưởng trong 6 tháng qua không cao bằng năm 2008 (6 tháng đầu năm 2008 tăng 16,5%), nhưng điều này cho thấy tốc độ tăng trường của sản xuất công nghiệp đã có sự tăng trưởng đều đặn, mặc dù thị trường tiêu thụ đã bị thu hẹp. Không chỉ có ngành công nghiệp mới có được mức tăng trưởng dương, trong 6 tháng qua ngành nông nghiệp mặc dù gặp nhiều khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, giá nguyên vật liệu diễn biến bất thường, thị trường tiêu thụ không ổn định nhưng ngành này vẫn đạt kết quả khả quan. Giá trị sản xuất toàn ngành nông, lâm, ngư nghiệp 6 tháng đầu năm 2009 đạt 96,8 nghìn tỷ đồng, tăng 2,5% so với cùng kì năm trước; trong đó nông nghiệp đạt 70,8 nghìn tỷ đồng, tăng 1,8%; lâm nghiệp đạt 3,3 nghìn tỷ đồng, tăng 3,1%; thủy sản đạt 22,7 nghìn tỷ đồng, tăng 4,3%.

Việc nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng dương là tác nhân thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Trong 6 tháng qua,tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cấp mới và tăng thêm đạt 8,87 tỷ USD. Mặc dù lượng vốn chỉ bằng 22,6% so với cùng kỳ năm 2008, nhưng theo Bộ Kế hoạch &Đầu tư, trong bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay, việc Việt Nam thu hút được gần 9 tỷ USD vốn đâu tư nước ngoài là con số khá cao. Dự kiến từ nay đến cuối năm 2009, Việt Nam sẽ thu hút được 20 tỷ USD vốn FDI và 8 tỷ USD vốn giải ngân. Điều này thể hiện niềm tincủa các nhà đầu tư nước ngoài vào khả năng phục hồi của nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới. TS. Nguyễn Minh Phong-Viện Nghiên cứu kinh tế - xã hội Hà Nội cho rằng: Nếu vẫn tiếp tục xu hướng tăng trưởng như hiện nay, Việt Nam có nhiều điều kiện để theo đuổi mục tiêu tăng trưởng khoảng 5%trong năm 2009.

Vẫn còn những thách thức cần vượt qua

Mặc dù nền kinh tế Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi, nhưng trong những tháng cuối không ít khó khăn cần phải vượt qua.

Ông Lê Đình Ân, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng: Trong những tháng cuối năm 2009, hoạt động sản xuất công nghiệp, xuất khẩu (XK) sẽ gặp những khó khăn không nhỏ. Ông Ân phân tích: Mặc dù mục tiêu tăng trưởng XK đã được điều chỉnh từ 13% giảm xuống còn 3%, nhưng nếu không có biện pháp thật quyết liệt thì ngay cả mục tiêu này cũng rất khó đạt được. Có như vậy là bởi 6 tháng đầu năm xuất khẩu giảm 10%. Để cả năm tăng 3%, thì 6 tháng cuối năm phải tăng 13%. Kim ngạch XK trong 6 tháng đầu năm mới đạt 27,57 tỷ USD, bình quân 1 tháng đạt xấp xỉ 4,6 tỷ USD, kế hoạch đề ra cho xuất khẩu 2009 phải đạt 64,58 tỷ USD (tăng 3%). Như vậy trong những tháng cuối năm phải đạt trên 37 tỷ USD, bình quân 1 tháng phải đạt gần 6,2 tỷ USD, đó là con số rất cao. TS. Nguyễn Minh Phong cũng cho rằng: Điều đáng lo là kim ngạch XK của khá nhiều mặt hàng chủ lực thuộc “câu lạc bộ 1 tỷ USD” của Việt Nam đều giảm 10 - 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, giá hầu hết các mặt hàng XK đều bị sụt giảm so với cùng kỳ năm trước, nhất là dầu thô, cao su, hạt tiêu, cà phê, hạt điều, gạo, than đá, chè. Trong khi tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong năm nay phụ thuộc rất nhiều vào thị trường thế giới.

Một khó khăn không dễ vượt qua là hoạt động nhập khẩu trong 6 tháng qua chỉ đạt 30,64 tỷ USD, giảm 31,6% so với cùng kỳ nhưng mức nhập siêu trong 6 tháng qua đã chiếm đến 7,6% kim ngạchxuất khẩu. Riêng tháng 6/2009 đã nhập siêu gần 1 tỷ USD và là tháng thứ 3 liên tiếp Việt Nam nhập siêu. Theo Bộ Công thương:Trong năm 2009, mức nhập siêu cho phép chỉ khoảng 10-12 tỷ USD, bằng 2/3 mức nhập siêu năm 2008, nhưng trong điều kiện lượng ngoại tệ vào nước ta bị sụt giảm, thì mức nhập siêu cao dồn vàotháng cuối năm sẽ ảnh hưởng không tốt đến cán cân tổng thể, gây áp lực lên tỷ giá VND/USD. Bên cạnh đó, nguy cơ lạm phát rất dễ quay trở lại. Ngoài ra, việc giải ngân các nguồn vốn vẫn còn chậm so với kế hoạch cũng là những khó khăn cần khắc phục nếu muốn giữ được đà tăng trưởng như hiện nay.

KTĐT