Chi phí logistics ở Việt Nam đang chiếm 30-40% giá thành sản phẩm, trong khi tỷ lệ này chỉ chiếm khoảng 15% ở các quốc gia khác. Giới chuyên gia kinh tế nhận định, chính chi phí logistics cao đang là một trong những nguyên nhân khiến cho các DN Việt Nam khó có thể nâng cao sức cạnh tranh.
Mặc dù đã được chú trọng đầu tư phát triển những năm gần đây, song theo đánh giá của giới chuyên gia, chi phí logistics của Việt Nam hiện vẫn ở mức cao. Cụ thể, nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB) chỉ rõ: Chi phí logistics của Việt Nam tương đương 20,9 % so với GDP, trong đó chi phí vận tải chiếm khoảng 59%.
Là một ngành có đóng góp kim ngạch xuất khẩu lớn, tuy nhiên có thể nói rằng, ngành dệt may đang là ngành chịu gánh nặng chi phí logistics nhiều nhất. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), chi phí logistics của Việt Nam hiện cao hơn các nước trong khu vực, cụ thể so với Thái Lan, chi phí của ta cao hơn 6%, cao hơn Trung Quốc 7%, Malaysia là 12% và cao gấp 3 lần Singapore. Điều này đã làm giảm tính cạnh tranh của các sản phẩm dệt may so với các nước trong khu vực cho dù Việt Nam được cho là quốc gia có chi phí nhân công thấp nhất.
Các nguyên nhân khiến cho chi phí logistics cao, theo bà Phạm Thị Thúy Vân, Phó Giám đốc Marketing Tân cảng Sài Gòn, là do các quy định về phí và lệ phí của Nhà nước vẫn ở mức cao. Ví dụ, phí thu cơ sở hạ tầng tại Hải Phòng; chi phí vận tải cao. “Hiện chi phí này đang chiếm 30-40% giá thành sản phẩm, trong khi tỷ lệ này chỉ chiếm khoảng 15% ở các quốc gia khác” – bà Vân nhấn mạnh. Các phụ phí của các hãng tàu cao cũng là nguyên nhân đẩy chi phí logistics lên cao. Hiện nay, đa số nguyên phụ liệu của DN dệt may nhập về và hàng xuất đi là do phía nước ngoài chỉ định hãng tàu. DN không được thỏa thuận, do đó phải chịu mức phụ phí rất cao, đơn cử phí xếp dỡ hàng hóa, ở mức từ 90 USD -250 USD, phí lệnh giao hàng từ 550.000 đồng – 730.000 đồng, ngoài ra các phí khác như phí vệ sinh container cũng cao ngất ngưởng (từ 490.000 đồng – 680.000 đồng/container).
Hiện nay các DN dệt may rất quan tâm tới việc giảm chi phí giá thành logistics. Đặc thù của ngành dệt may là có tới 80% DN sản xuất gia công, có quy mô vừa và nhỏ. Theo bà Vân, để có thể giảm được chi phí này, các DN có thể xem xét tới khả năng mua chung nguyên phụ liệu nhằm giảm tải áp lực chi phí vận chuyển. Cùng với đó, thay đổi tập quán kinh doanh, chuyển nhập nguyên phụ liệu từ hình thức CIF (DN vận chuyển chủ động đàm phán cước quốc tế, nhà sản xuất chỉ nhận hàng) sang hình thức FOB (nhà sản xuất chủ động chỉ định dịch vụ vận chuyển và cước quốc tế ). “Ngoài ra, các DN cũng cần quan tâm đến việc sử dụng dịch vụ logistics trọn gói, chủ động trong quản lý cung ứng nguồn nguyên liệu, sản xuất, vận chuyển, kiểm soát được thời gian giao nhận hàng để làm chủ thị trường và tăng sức cạnh tranh cho DN” – bà Vân nêu quan điểm và cho biết thêm, Tân Cảng Sài Gòn là một trong những DN đang chú trọng phát triển hệ thống logistics làm giảm thiểu chi phí lĩnh vực này cho các DN xuất khẩu trong nước.
Theo bà Vân, một trong những nguyên nhân khiến chi phí logistics tại Việt Nam cao hơn các nước cùng khu vực là do Việt Nam thiếu cảng nước sâu tại phía Bắc, hàng hóa phải trung chuyển ở nước ngoài trước khi xuất sang Mỹ và Châu Âu, do vậy, DN phải trả phí xếp dỡ hàng (THC) hai lần cảng và chi phí này cao hơn từ 200 – 300 USD/container so với việc xuất thẳng từ cảng nước sâu tại Việt Nam. Do đó việc ra đời của Cảng container quốc tế Hải Phòng (HICT) – Cảng nước sâu đầu tiên ở phía Bắc sẽ giúp cho việc đón tàu mẹ đi thẳng sang các nước Trung Đông, Châu Âu, Châu Mỹ. DN nhờ đó sẽ tiết kiệm được chi phí và thời gian khi xuất tàu sang các thị trường này.
Nhận định về thực trạng ngành logistics nước nhà hiện nay, ông Lê Duy Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội DN dịch vụ logistic Việt Nam cho rằng, hiện kết nối dịch vụ logistics còn yếu, do đó rất cần tăng cường sự hợp tác thông qua phối hợp thông thường hoặc sáp nhập các DN logistics thành DN lớn.
Nguồn tin: Đại đoàn kết
