Sau ba năm xâm lược Ukraine và bất chấp các lệnh trừng phạt sau đó, các nhà sản xuất Nga vẫn tiếp tục tạo ra doanh thu đáng kể từ xuất khẩu. Điều này đặc biệt đúng đối với kim loại và khoáng sản, bao gồm gang và các sản phẩm thép bán thành phẩm mà Nga vẫn tiếp tục cung cấp cho Liên minh châu Âu.
Nhập khẩu gang thỏi của Nga tăng vọt vào tháng 1
Ví dụ, vào năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Nga đã vượt 2,5 tỷ euro (khoảng 2,75 tỷ đô la Mỹ). Tuy nhiên, theo số liệu gần đây, nhập khẩu gang của EU từ Nga đã tăng vọt lên 474.540 tấn vào tháng 1 năm 2025. Con số này đánh dấu sự gia tăng đáng kể so với 36.300 tấn vào tháng 1 năm 2024 và chỉ 600 tấn được vận chuyển vào tháng 12 năm 2024.
Ý đứng đầu danh sách các nước nhập khẩu, với tổng số 347.730 tấn. Bên cạnh sự gia tăng của gang, tổng kim loại và khoáng sản nhập khẩu của EU từ Nga đã tăng lên 809.150 tấn trong tháng đó. Con số này thể hiện mức tăng khoảng 90% so với tháng 1 năm 2024 và gần gấp ba lần so với tháng 12 năm 2024.
Một báo cáo nêu rằng từ tháng 1 đến tháng 2 năm nay, gang, sản phẩm thép bán thành phẩm và sắt khử trực tiếp đã đứng đầu danh sách nhập khẩu của EU từ Nga. Tổng cộng, EU đã mua 1,35 triệu tấn nguyên liệu luyện kim có nguồn gốc từ Nga, tăng 71% so với cùng kỳ năm trước.
Các biện pháp trừng phạt không hiệu quả sao?
Một số chuyên gia hiện đã bắt đầu nêu nghi ngờ về hiệu quả của các biện pháp trừng phạt hiện tại, bao gồm sự tồn tại của "ngoại lệ" cho phép các nhà sản xuất thép ở Nga tiếp tục xuất khẩu sang thị trường EU. Tuy nhiên, các nhà phân tích khác cho rằng sự gia tăng các đơn đặt hàng gang là do lệnh cấm xuất khẩu sắp tới. Lệnh hạn chế đó sẽ có hiệu lực bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, trừ khi có một số thay đổi trong lập trường của EU trong thời gian tạm thời.
Xuất khẩu gang từ Nga hiện không bị cấm. Thay vào đó, chúng vẫn nằm trong phạm vi được gọi là hạn chế hạn ngạch. Lượng nhập khẩu lớn vào tháng 1 năm 2025 thực tế đã sử dụng hết khoảng 68% hạn ngạch xuất khẩu hàng năm, theo báo cáo, lượng còn lại có thể sẽ được sử dụng hết trong hai tháng tới.
Nga tiếp tục tìm cách kiếm lợi nhuận
Các nhà phân tích và chuyên gia thị trường kim loại tiếp tục đưa ra giả thuyết rằng không có nhiều tác động đến quan hệ thương mại của Nga với thế giới sau khi áp đặt lệnh trừng phạt. Thay vào đó, họ lập luận rằng chỉ có các phương trình thay đổi. Một báo cáo, trích dẫn một nghiên cứu của Observatory of Economic Complexity, chỉ ra việc xuất khẩu các sản phẩm năng lượng như dầu thô và khí đốt. Báo cáo nêu rằng vào năm 2021, gần 50% lượng hàng xuất khẩu của Nga đã đến châu Âu, bao gồm các quốc gia như Ukraine.
Chưa đầy hai năm sau khi chiến tranh nổ ra vào năm 2022, kịch bản đã thay đổi. Đóng góp của EU vào lượng xuất khẩu các sản phẩm này của Nga đã giảm xuống còn 15% so với mức 50% trước đó. Các đối thủ chính là Trung Quốc và Ấn Độ hiện đã trở thành hai nước mua lớn nhất của Moscow, lần lượt chiếm 32,7% và 16,8%. Năm 2021, Trung Quốc chiếm 14,6% lượng hàng xuất khẩu của Nga, trong khi Ấn Độ chỉ chiếm 1,56%. Dữ liệu này cho thấy thị trường EU đã bị thay thế một phần bởi các nước châu Á.
Giám đốc thương mại Metinvest cân nhắc về thương mại, Nga và Ukraine
Trong khi đó, Dmitry Nikolaenko, Giám đốc thương mại của tập đoàn khai khoáng và kim loại quốc tế Metinvest, tiết lộ rằng các sản phẩm kim loại từ Nga đang bị bán phá giá với giá rẻ hơn tại các thị trường châu Âu. Ông tiếp tục tuyên bố rằng điều này hoàn toàn bất lợi cho các nhà xuất khẩu Ukraine và các nhà sản xuất châu Âu và cần phải được điều chỉnh.
Ông cũng lưu ý rằng các thị trường châu Âu đang hoạt động theo hệ thống hạn ngạch nhập khẩu các sản phẩm bán thành phẩm của Nga như phôi thanh, phôi phiến và gang thỏi. Hạn ngạch này không chỉ dần dần bị cắt giảm mà còn được dự kiến sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn. Do đó, Nga đã bán những vật liệu này với giá thấp hơn, tạo ra sự bóp méo thị trường. Vấn đề này đã được nêu ra ở nhiều cấp độ khác nhau và được các quan chức chính phủ Ukraine ủng hộ. Bất chấp những thách thức này, các công ty Ukraine vẫn buộc phải cạnh tranh tại các thị trường bị ảnh hưởng.
EU tiếp tục gây sức ép lên Nga về mặt thương mại. Cho đến nay, EU đã áp đặt 16 gói trừng phạt, gói gần đây nhất được thực hiện vào tháng 2 năm 2025, đúng vào ngày tròn ba năm chiến tranh. Lệnh trừng phạt cụ thể đó bao gồm lệnh cấm nhập khẩu nhôm từ Nga.
Nguồn tin: xangdau.net
