Thép giá rẻ chất lượng tồi từ Trung Quốc đang xuất hiện nhiều trên thị trường.

Theo thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), năng lực sản xuất của ngành thép tính tới cuối năm 2009 đạt 1,8 triệu tấn gang từ lò cao, 4,5 - 4,7 triệu tấn phôi thép vuông, 7 triệu tấn thép xây dựng, 2 triệu tấn thép cuộn cán nguội, 1,2 triệu tấn thép lá được mạ và 1,3 triệu tấn ống thép. Tính cả năm, lượng tiêu thụ thép trong nước đạt 3,986 triệu tấn thép xây dựng, 300.000 tấn thép cán nguội, 447.000 tấn ống thép và 401,000 tấn tôn mạ.

Như vậy, so với mức tiêu thụ thực tế, có thể thấy rõ khoảng cách giữa cung và cầu các sản phẩm thép. Tình trạng này đẩy các doanh nghiệp (DN) trong ngành đối mặt nguy cơ cạnh tranh khốc liệt ngay trong năm 2010, do cung ngày càng lớn hơn cầu, trong khi vẫn có nhiều dự án thép được đầu tư xây dựng.

Trong ngành sản xuất thép, số lượng thép “nội” chỉ chiếm khoảng 54%, còn lại 46% (tương đương năng lực 630 - 650 nghìn tấn, trị giá trên 300 triệu USD) là thép nhập khẩu. Hiện Việt Nam (VN) có 6 công ty chính thức sản xuất thép cuộn cán nguội là TCty Thép VN, Posco VN, Tập đoàn Hoa Sen, Cty Sunsco (Đài Loan), Tấm lá Phú Mỹ, Thống Nhất với tổng công suất 2,4 triệu tấn/năm. Công suất này đã gấp đôi so với nhu cầu của cả nước. Chưa kể sắp tới, VN còn có thêm nhiều nhà máy sản xuất thép cán nguội đã được cấp phép đầu tư và tiến hành xây dựng với công suất hàng triệu tấn/năm như China Steel - Sumitomo (Nhật Bản), Formosa (Đài Loan…

Vậy là trong tương lai gần, các DN thép nước ta sẽ rơi vào tình cảnh vừa phải cạnh tranh gay gắt ngay trên sân nhà, vừa phải “chiến đấu” với thép nhập ngoại. Tuy năm qua ngành thép tăng trưởng đáng kể là nhờ biện pháp kích cầu kinh tế của Chính phủ, nhưng sang năm tới, DN trong ngành sẽ phải đương đầu với một số khó khăn mới, khi giá quặng sắt, than, phôi thép, thép phế, điện năng và một số loại nguyên liệu khác chắc chắn sẽ tăng cao.

Trước sức ép cạnh tranh ngày càng lớn của thép cuộn cán nguội chất lượng thấp, giá rẻ nhập từ Trung Quốc và Nga, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản phẩm sản xuất trong nước, các DN thép vừa có công văn gửi Bộ Công thương, Bộ Tài chính và VSA kiến nghị giải pháp tháo gỡ khó khăn. Sau đó, VSA đã có Công văn số 105/HHTVN gửi Văn phòng Chính phủ và các bộ liên quan đề xuất một số biện pháp như: Bộ KH-CN sớm ban hành Bộ Tiêu chuẩn quốc gia về thép cuộn cán nguội và phối hợp với các bộ ngành quản lý để ngăn chặn các sản phẩm kém chất lượng và phi tiêu chuẩn nhập vào VN, cạnh tranh không lành mạnh với loại thép cuộn cán nguội khổ rộng của sản xuất trong nước. Đồng thời, rà soát lại các công ty nhập khẩu và ban hành quy định chặt chẽ về thủ tục khai báo hải quan để tránh tình trạng nhập khẩu ồ ạt với số lượng lớn hoặc gian lận thương mại. Kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng không để các công ty tận dụng lãi suất ưu đãi của ngân hàng nhập sản phẩm thép mà trong nước đã sản xuất được và hiện đã dư thừa, trong đó có thép cuộn cán nguội.

VSA cũng đề nghị Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) hướng dẫn DN san xuất thép cán nguội thu thập chứng cứ để có thể tiến hành biện pháp tự vệ mà Luật Thương mại quốc tế cho phép nhằm bảo vệ ngành sản xuất thép cuộn cán nguội trong nước.

(KT&ĐT)