Tạp chí kinh doanh Trung Quốc trích dẫn rất nhiều lời các chuyên gia nói rằng tại cuộc họp mới đây của hiệp hội sắt thép Trung Quốc CISA, ngành thép Trung Quốc đang phải đương đầu với tình trạng dư thừa công suất trầm trọng, với khả năng hồi phục trong năm 2009 chỉ là tăng cường việc cắt giảm công suất không hiệu quả và giá nguyên liệu thô giảm.
Những tính toán mới nhất từ CISA cho thấy công suất sản xuất thép thô của Trung Quốc là 610 triệu tấn vào cuối năm ngoái, và tổng công suất có thể lên tới 660 triệu tấn.
So sánh với công suất khổng lồ này, tiêu dùng năm ngoái chỉ là 500 triệu tấn, xuất khẩu 59,18 triệu tấn. Và một số công suất mới thêm đang được tập trung giải phóng vào giữa năm 2009 đã bị hoãn lại vì khủng hoảng kinh tế toàn cầu, càng làm căng thêm lượng công suất quá mức đã tồn tại trong nửa sau của năm.
Việc dư thừa công suất nghiêm trọng này càng làm tình trạng vốn đã ảm đạm lại càng thêm u ám hơn. Các hãng thép Trung Quốc đã bắt đầu bị tổn thất từ tháng 10 năm trước: thiệt hại 5,84 tỉ NDT trong tháng 10; 12,8 tỉ NDT trong tháng 11 và 29,1 tỉ NDT trong tháng 12, trong khi lợi nhuận ròng hồi tháng 6 là 17,8 tỉ NDT. Tổng cộng số lỗ trong quý cuối là 47,6 tỉ NDT.
Ông Zhang Xiaogang, chủ tịch CISA cho rằng việc kinh doanh thua lỗ là do giá nguyên liệu thô tăng cao và nhu cầu bị hạn chế gây ra bởi suy thoái kinh tế trên toàn cầu. Chi phí nguyên liệu thô tăng lên trong năm ngoái khiến giá thành sản xuất gang tăng cao hơn 51,62% so với năm trước nữa. Ông cho biết “Thị trường thép chất lượng thấp đã trở nên tồi tệ thêm trong năm mới 2009, trở thành năm khó khăn nhất đối với ngành thép Trung Quốc cũng như đối với kinh tế vĩ mô Trung Quốc, trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu theo dự đoán yếu đi, thị trường thép thế giới ngày càng thêm ảm đạm, chế độ bảo vệ thương mại công nghiệp trong nước của các nước và xuất khẩu đình trệ.”
Ông Chi Jindong, phó chủ tịch hiệp hội cho biết, theo CISA, năm ngoái Trung Quốc đã sản xuất 500 triệu tấn thép thô, tăng 5,59 triệu tấn so với cách đó 1 năm; với tiêu dùng biểu kiến là 450 triệu tấn, tăng 12,71 triệu tấn. Và tiêu dùng thép thô năm 2009 theo dự kiến sẽ giảm chỉ còn 416 – 438 triệu tấn, tính cả đến gói khuyến khích 4000 tỉ NDT của Bắc Kinh. Ông nói, nếu không có khoản đầu tư khổng lồ đó thì con số này có thể chỉ là 390 triệut ấn hoặc tương tự thế. Thêm vào đó, xuất khẩu trong năm nay khó có thể giữ được mức của năm ngoái.
Bất chấp tình trạng dư thừa công suất, các nhà máy thép trong nước mà đã giảm sản lượng hồi tháng 10 vừa rồi giờ lại hoạt động với tốc độ lớn nhất. Và dựa vào các tính toán do ông Wu Xichun – cố vấn thâm niên tại CISA – đưa ra thì sản lượng thép năm 2009 của Trung Quốc sẽ vượt quá 500 triệu tấn.
Để làm dịu vấn đề này, các kế hoạch thúc đẩy ngành thép được phê chuẩn bởi hội đồng nhà nước mới đây đã nâng tiêu chuẩn ngành lên để buộc ngành thép khổng lồ của họ phải “thu nhỏ” lại và trở nên vững chắc, tăng kích cỡ nhỏ nhất của các lò gang từ 300 mét khối lên 400 mét khối và cỡ nhỏ nhất của các lò chuyển từ 20 tấn lên 30 tấn.
