Tình trạng bí nguồn USD để nhập khẩu nguyên liệu, không mua được USD từ ngân hàng hoặc vẫn phải mua với giá cao hơn giá niêm yết là một trong những vấn đề khiến doanh nghiệp “nhức đầu” thời gian qua.
Lãnh đạo Công ty cổ phần (CTCP) Công nghiệp thương mại Sông Đà thường xuyên giao dịch tại ngân hàng Công thương (Vietinbank) chi nhánh Hà Đông phản ảnh, thời gian qua rất khó tiếp cận nguồn vốn USD từ chi NH để nhập vật tư, thiết bị khiến cho hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp không ít khó khăn.
Mua USD vượt… trần
Nhiều DN vẫn phải mua USD của NH với giá cao hơn niêm yết. Ảnh: Đức Long.
Giải thích tình trạng trên, bà Bùi Như Ý, Phó tổng giám đốc Vietinbank, cho biết doanh số thanh toán hàng xuất khẩu (XK) qua Vietinbank chỉ bằng 1/4 doanh số thanh toán hàng nhập khẩu (NK) (khách hàng truyền thống của Vietinbank chủ yếu có nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu, thiết bị máy móc nhưng lại xuất khẩu ít) khiến ngân hàng gặp nhiều khó khăn trong việc cân đối nguồn ngoại tệ khi thị trường ngoại hối căng thẳng. Bốn tháng đầu năm 2009, trạng thái ngoại tệ của toàn hệ thống Vietinbank thường xuyên “âm” và phải xin NHNN hỗ trợ để đáp ứng nhu cầu NK xăng dầu và các mặt hàng hàng thiết yếu như phân bón, thuốc trừ sâu, dược phẩm. “Khi cân đối ngoại tệ của Vietinbank được cải thiện, việc đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho DN chắc chắn sẽ được thực hiện kịp thời và đầy đủ hơn”, bà Ý nói.
Giám đốc một công ty xuất nhập khẩu thiết bị ngành phim ảnh, quảng cáo thuộc Bộ VH-TT-DL, cho biết sau khi Ngân hàng Nhà nước ra văn bản nghiêm cấm các ngân hàng thương mại mua, bán ngoại tệ với giá vượt trần biên độ cho phép thì DN vẫn phải mua USD với giá 18.000 đồng một USD. Và để được mua USD thì phải nộp một số phí (như phí kiểm đếm ngoại tệ), trong khi thời điểm đó, giá niêm yết tại ngân hàng dó chỉ 17.790 đồng một USD.
Ông Nguyễn Quang Huy, Vụ trưởng Vụ quản lý ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước cho rằng, việc mua bán ngoại tệ vượt trần có thể bị biến tướng, rất tinh vi và các cơ quan quản lý khó phát hiện được. “Những hành vi trên, nếu DN phản ánh cụ thể và NHNN xác nhận vi phạm thì sẽ có biện pháp xử lý ngay”, ông Huy nói.
Thiệt hai lần khi vay ngoại tệ
Thực tế, vẫn có không ít DN chọn giải pháp vay USD của ngân hàng thay vì tìm mua USD trên thị trường tự do. Nhưng việc vay ở ngân hàng không phải lúc nào cũng trơn tru.
Ông Nguyễn Văn Tấn, Giám đốc Công ty Thương mại và Chế biến thực phẩm Thông Tấn (Hà Nội), cho biết công ty này thường phải vay USD của Agribank chi nhánh Từ Liêm để nhập vật tư, nguyên liệu sau đó xuất sản phẩm (chủ yếu) sang thị trường châu Âu với và thu về euro. DN đang phải chịu chênh lệch tỷ giá đến 300 triệu đồng khi phải bán euro giá thấp cho NH (NH không cho phép rút euro để bán ra trên thị trường tự do) và mua USD trên thị trường tự do giá cao (ngân hàng không đủ nguồn USD để bán) để trả nợ.
“Tại sao ngân hàng không cho phép DN chuyển đổi từ euro sang USD? Tôi nghĩ khuyến khích vay USD thì cũng phải tạo điều kiện để chúng tôi chuyển đổi ngoại tệ khác sang USD. Đổi ra đổi vô kiểu này khiến mỗi lần vay chúng tôi thiệt hại hai lần”, ông Tấn bức xúc.
Ông Nguyễn Ngọc Bảo xác nhận, trường hợp ngân hàng vay USD nhưng hợp đồng thanh toán bằng euro là một vấn đề nan giải. Bản thân NHNN và các cơ quan quản lý cũng khuyến khích việc đa dạng hóa nguồn thu ngoại tệ, không chỉ tập trung vào USD nhằm tránh những biến động tỷ giá, nhưng làm được điều này phụ thuộc vào sự năng động của các NH.
(Đất Việt)
