Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vừa Ä‘Æ°a ra lý giải chính thức về việc vì sao tiến hành Ä‘iều tra, áp dụng các biện pháp tá»± vệ tạm thời vá»›i phôi thép, thép dài nhập khẩu.

Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho rằng: Theo quy định của pháp luật về tá»± vệ của Việt Nam, nếu các doanh nghiệp ná»™p hồ sÆ¡ Ä‘áp ứng đầy đủ Ä‘iều kiện, nhập khẩu gia tăng, có dấu hiệu về thiệt hại và mối quan hệ nhân quả giữa lượng nhập khẩu gia tăng và thiệt hại thì Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng phải ra quyết định tiến hành Ä‘iều tra. Chính vì vậy, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã khởi xÆ°á»›ng Ä‘iều tra vụ việc.

Còn theo số liệu của Tổng cục Hải quan, lượng nhập khẩu phôi thép vào Việt Nam trong năm 2015 Ä‘ã tăng hÆ¡n 3 lần so vá»›i 2014 (từ 590 nghìn tấn lên gần 1,89 triệu tấn) và lượng nhập khẩu thép dài cÅ©ng tăng tÆ°Æ¡ng ứng gần 50% (từ gần 900 nghìn tấn lên 1,3 triệu tấn). Các số liệu ban đầu cÅ©ng cho thấy ngành sản xuất trong nÆ°á»›c Ä‘ang chịu thiệt hại từ tình trạng gia tăng nhập khẩu Ä‘á»™t biến này.

Theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Bá»™ này cÅ©ng Ä‘ã nhận được Hồ sÆ¡ yêu cầu áp dụng biện pháp tá»± vệ đối vá»›i mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam của nhóm 4 công ty đại diện cho 38,6% lượng sản xuất phôi thép và 34,25% lượng sản xuất thép dài của cả nÆ°á»›c. NhÆ° vậy, các công ty này Ä‘ã thoả mãn yêu cầu về tÆ° cách đại diện của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c (chiếm trên 25% lượng sản xuất trong nÆ°á»›c). Bên cạnh Ä‘ó, các doanh nghiệp ủng há»™ Ä‘Æ¡n yêu cầu chiếm 19,3% sản lượng phôi thép và 46,5% sản lượng thép dài trong nÆ°á»›c, trong khi Ä‘ó các doanh nghiệp phản đối vụ kiện chiếm 6,8% sản lượng phôi thép và 12,05% sản lượng thép dài của cả nÆ°á»›c. NhÆ° vậy, sản lượng của các doanh nghiệp ná»™p Ä‘Æ¡n và ủng há»™ vụ việc (57,9% phôi thép và 80,75% thép dài) lá»›n hÆ¡n nhiều so vá»›i sản lượng của các doanh nghiệp phản đối vụ việc.

Lý giải về cÆ¡ sở áp dụng biện pháp tá»± vệ tạm thời, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho biết các căn cứ nhÆ° kết luận sÆ¡ bá»™ cho thấy có sá»± gia tăng nhập khẩu Ä‘á»™t biến đối vá»›i phôi thép và thép dài, đặc biệt là phôi thép.

Kết luận sÆ¡ bá»™ cho thấy ngành sản xuất trong nÆ°á»›c Ä‘ang hứng chịu thiệt hại từ việc nhập khẩu gia tăng, đặc biệt là vá»›i các doanh nghiệp sản xuất phôi thép. Lượng sản xuất năm 2015 chỉ tăng hÆ¡n 1% so vá»›i năm 2014 trong khi con số này của năm trÆ°á»›c là gần 10%. Công suất sá»­ dụng của ngành phôi thép giảm từ gần 60% năm 2014 xuống còn dÆ°á»›i 50% năm 2015. Nhìn chung, công suất thá»±c tế của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c má»›i chỉ bằng gần má»™t ná»­a công suất thiết kế. Tốc Ä‘á»™ gia tăng bán hàng năm 2015 của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c chỉ bằng khoảng ¼ so vá»›i tốc Ä‘á»™ tăng trưởng tiêu thụ trong nÆ°á»›c. Thị phần phôi thép và thép dài nhập khẩu năm 2015 Ä‘ã tăng mạnh và chiếm tÆ°Æ¡ng ứng gần 30% và 20% trên tổng tiêu dùng trong nÆ°á»›c, gấp 3 lần thị phần năm 2013.

Chỉ trong vòng 2 tháng đầu năm 2016, lượng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam tăng Ä‘á»™t biến. Đặc biệt, nhập khẩu phôi thép tháng 1/2016 là 339,768 tấn, tăng 231.83% so vá»›i tháng 1/2015. Giá phôi thép nhập khẩu bình quân trong tháng 1/2016 là 269 USD/Tấn, giảm 67.6% so vá»›i cùng kỳ 2015. Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, vá»›i tốc Ä‘á»™ này, lượng nhập khẩu phôi thép cả năm 2016 vào Việt Nam sẽ lên tá»›i 4-5 triệu tấn trong năm 2016, gần bằng vá»›i lượng sản xuất trong nÆ°á»›c năm 2015. DÆ°á»›i tác Ä‘á»™ng của lượng nhập khẩu quá lá»›n Ä‘ó, các nhà máy sản xuất phôi thép còn lại của Việt Nam sẽ không chỉ tạm ngừng sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng nhÆ° trong năm 2015 mà có thể sẽ phải Ä‘óng cá»­a ngay lập tức.

Về các ý kiến cho rằng phôi thép nhập khẩu giá rẻ của Trung Quốc không gây ảnh hưởng đến thị trường trong nÆ°á»›c và ngành sản xuất thép trong nÆ°á»›c không chịu thiệt hại từ việc phôi thép bán giá rẻ của Trung Quốc, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng có ý kiến nhÆ° sau:

Để xác định thiệt hại do phôi thép nhập khẩu đối vá»›i ngành sản xuất trong nÆ°á»›c, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã tiến hành thẩm tra tại chá»— đối vá»›i các công ty sản xuất phôi thép trong nÆ°á»›c ngay sau khi nhận được Bản trả lời câu hỏi Ä‘iều tra của các doanh nghiệp này. Kết quả thẩm tra các doanh nghiệp cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất phôi thép trong nÆ°á»›c đều chịu thiệt hại nghiêm trọng từ việc giá bán phôi thép Trung Quốc sụt giảm nhanh chóng trong thời gian gần Ä‘ây, đặc biệt trong năm 2015 (giảm 27%). Các chỉ số về doanh thu, lợi nhuận và công suất sá»­ dụng của Ngành sản xuất phôi thép trong nÆ°á»›c đều sụt giảm mạnh, tồn kho gia tăng trong năm 2015. Những doanh nghiệp chỉ sản xuất phôi hầu nhÆ° Ä‘ã phải dừng lò hoặc hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng, ảnh hưởng lá»›n đến lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng trong ngành. Trong Ä‘ó, công ty thép Việt Trung (công suất 500.000 tấn/năm) Ä‘ã phải dừng sản xuất, có nguy cÆ¡ phải Ä‘óng cá»­a mặc dù má»›i chỉ Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng từ năm 2014.

Căn cứ trên các số liệu về lượng nhập khẩu phôi thép gia tăng Ä‘á»™t biến, cÆ¡ quan Ä‘iều tra Ä‘ã tính toán và chứng minh có hiện tượng ép giá và kìm giá của phôi thép nhập khẩu đối vá»›i hàng hóa trong nÆ°á»›c.

CÅ©ng theo phía Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, quyết định về việc áp dụng biện pháp tá»± vệ tạm thời được Ä‘Æ°a ra dá»±a trên kết luận Ä‘iều tra và thẩm tra tại chá»—, phù hợp vá»›i các quy định của WTO và pháp luật Việt Nam.

Nguồn tin: VietQ